«غریبه ها در قطار
» یا بیگانگان در ترن نام رمان جنائى است از خانم «پاتریشیا های اسمیت» جنائى‌نویس آمریکائى که رمان‌هاى او مورد توجه بسیارى از نویسندگان (نظیر گراهم گرین) و کارگردانانى هم چون (آلفرد هیچکاک، کلود شاربول، ویم وندرس، آنتونى مینگلا و …. قرار گرفته است.
رمان «غریبه‌ها در قطار» نخستین اثر این نویسنده مى‌باشد که قبلاً نیز در سال ۱۳۸۰ توسط «سعید کمال دهقان» ترجمه دیگرى از آن در اختیار فارسى زبانان قرار گرفته است.
این رمان داستان جالب و باور نکردنى دارد که توسط نویسنده، باور کردنى شده است.
داستان در مورد ملاقات دو نفر در قطار مى‌باشد، اولى یک مهندس نابقه بدشانس به اسم گاى است که فکر مى‌کند در سرازیرى شانس افتاده است ولى زن خیانت‌کار سابقش ممکن است برایش دردسر ایجاد کند. دومى پسر پول‌دارى به نام برونو است که پدرش را مانعى براى خوشبختى خود مى‌داند.
اولین اختلاف بین این دو را شما مى‌توانید از اسم گذارى این شخصیت‌ها مشاهده کنید، مهندس جوان در کتاب همواره به اسم کوچکش گاى صدا زده مى‌شود در حالى که پسر پولدار را شما به اسم برونو که اسم فامیلش است مى‌شناسید.
در ملاقات قطار، ذهن جنایت پیشه برونو پیشنهاد عجیبى به گاى مى‌کند. پیشنهاد از این قرار است که برونو زن سابق گاى را مى‌کشد و گاى باید پدر برونو را بکشد! با این قتل دوگانه مى‌توانند پلیس را سر در گم کنند و زیرا هیچ کدام انگیزه‌اى براى قتل نداشتند.
مسلم است که گاى بلافاصله این فکر را رد مى‌کند و از برونو جدا مى‌شود. اما برونو به این فکر ادامه مى‌دهد و بالاخره میریام همسر سابق گاى را به قتل مى‌رساند. بعد از آن، از گاى درخواست مى‌کند که به قسمت خودش یعنى قتل پدر برونو بپردازد.
اما گاى که اصولاً انسانى معمولى و با وجدانى است در حالى که از پله‌هاى موفقیت به سرعت بالا مى‌رود و با همسر جدیدش اَن زندگى جدیدى را شروع کرده است، به شدت در مقابل این پیشنهاد مخالفت مى‌کند. این کار باعث مى‌شود که برونو روش‌هاى جدیدى براى به زانو در آوردن او پیدا کند. در این مبارزه بالاخره این گاى است که شکست مى‌خورد و مجبور مى‌شود پدر برونو را بقتل برساند.
رفتار و حالات این دو فرد قبل و بعد از جنایت، طریقه انجام قتل‌ها، کنش عاطفى این دو فرد نسبت به هم، روابط این افراد با نزدیکانشان (گاى با همسرش اَن و برونو با مادرش) همه و همه به جذابیت‌هاى این داستان مى‌افزاید.
حضور کارآگاه پدر برونو، ژرارد در این ماجرا داستان را هیجان‌انگیزتر مى‌کند. خواننده از یک طرف دوست دارد گاى بعنوان قهرمان مورد علاقه داستان، از زیر این اتهام فرار کند و از طرف دیگر مى‌خواهد برونو جنایت کار به سزاى عملش برسد. اما روابط این دو چنان بهم تنیده شده است که دستگیرى یکى به مجرم شناخته شدن دیگرى خواهد انجامید.
و بالاخره پایان غیر قابل پیشبینى داستان، که …. (نه بهتر است این را نگویم تا از خواندن کتاب لذت ببرید)
این داستان در واقع یک داستان جنائى کامل مى‌باشد. داستان‌هاى جنائى با داستان‌هاى پلیسى تفاوت‌هاى بسیارى دارند. که به چندتا از آنها در ادامه اشاره مى‌کنم.
۱- در داستان‌هاى پلیسى، معمولاً (نه همواره) حجم عظیم کتاب به شناسائى مجرم مى‌پردازد. در حالى که در داستان‌هاى جنائى، مجرم حتى پیش از وقوع جرم براى خواننده آشنا مى‌باشد.
۲- در داستان‌هاى پلیسى، مجرم شخصیت بد داستان است و پلیس (یا جانشین‌هاى آن ) شخصیت خوب داستان. در حالى که در داستان‌هاى جنائى بعضاً این رابطه کاملاً برعکس مى‌شود.
۳- اما تفاوت اصلى این داستانها در نگاه به جرم است. داستان پلیسى به جرم بعنوان یک عمل خطاء و اشتباه نگاه مى‌کنند ولى داستان‌هاى جنائى از نگاه یک جرم شناس، آن را زیر ذره‌بین مى‌ببرند و آن را تجزیه و تحلیل مى‌نمایند.
۴- در حالى که حجم زیادى از کتاب‌هاى پلیسى، به جزئیات فضاهاى جرم و رد پاى مجرم مى‌پردازد، بیشترین حجم کتاب‌هاى جنائى به گفتگوهاى درونى مجرم مى‌پردازد.
۵- در اکثر داستان‌هاى پلیسى، مجرم شناسائى مى‌شود (هر چند ممکن است دستگیر نشود) اما در داستان‌هاى جنائى همواره این طور نیست، و بسیارى از مواقع مجرم بدون شناسائى شدن به زندگیش ادامه مى‌دهد.
تمامى این تفاوت‌ها باعث شده است که تفاوت عظیمى بین کتاب‌هاى پلیسى و جنائى ایجاد شود. هر چند کتاب‌هاى پلیسى از نظر فروش همواره جزو بهترین کتاب‌هاى چاپ شده هستند، اما این کتاب‌هاى جنائى هستند که در ادبیات جهان ماندگار مى‌شوند. اگر بخواهیم به چند تا از این کتاب‌ها اشاره کنیم مى‌توانیم به کتاب‌هاى «جنایت و مکافات» داستایوفسکى و کتاب «بینوایان» ویکتور هوگو اشاره کنیم.
در پایان شاید جالب باشد که به تاثیر عظیم یکى از این کتاب‌ها در زندگى مردم اشاره کنیم. بدون شک دزدى در سراسر دنیا یک جرم مى‌باشد. ولى شاید بد نباشد که بدانید در فرانسه دزدیدن نان جرم نیست! (بیاد ژان والژان قهرمان بینوایان)
از کتاب غریبه ها در قطار توسط آلفرد هیچکاک کارگردان کار بلد اینگونه داستانها فیلمی نیز ساخته شده که در ایران به نام بیگانگان در دوبله شده است.
نام کتاب: غریبه‌ها در قطار
نویسنده: پاتریشیا های اسمیت
مترجم: محمد حسن سجودى
ناشر: انتشارات فرهنگ کاوش
ویراستار: رامین مسعودى
نوبت چاپ: چاپ اول بهار ۱۳۸۱
شمارگان: ۳۳۰۰ نسخه
شابک: ۹۶۴-۶۵۳۰-۵۳-۲
تعداد صفحه: ۳۴۷
این مطلب اولین بار برای وبلاگ کرم کتاب نوشته شده است