۵ دسامبر روز جهانی نینجا است. نینجا به جنگجویی تعلیم دیده و ماهر در فنون مختلف گفته میشود که قابلیت اصلی آنها نفوذ به خطوط دشمن و کشتن یا اسیر کردن قهرمانان و فرمانده هان جنگی است. هر چند در فرهنگ ژاپن این جنگجویان به دلیل اینکه معمولا مخفیانه عملیات خود را انجام میدهند و مانند سامرائیها به اصول شرافتمندانه عمل نمیکنند، از درجه پایینتری برخوردارند، اما امروزه به خاطر فیلمها، سریالها و انیمه های که از روی شخصیت آنها ساخته شده است در سطح دنیا از محبوبیت خیلی زیادی برخوردار هستند. این که ادبیات یا سینما یک نوع از جنگجویان بومی یک کشور را به شهرت برساند، چیز عجیبی نیست. شوالیههای زره پوش، گلادیاتورهای رومی، فدائیان اسماعیلیه، جنگجوهای مغول، سامورائیها همه و همه جنگجویانی بودند که پا از مرزهای خود بیرون گذاشتند و جهانی شدند. اما اعنراض من این است چرا در مورد ما فرهنگ و ادبیات ما چنین اتفاقی نیفتاده است. مثلا نزدیکترین مورد به نینجاها را ما بعنوان عیاران داریم. بیاییم این دو را با هم مقابسه کنیم.
تاریخچه
اولین نوشتهها در مورد جنگجویان نینجا مربوط به قرن ششم میلادی و نزدیک به ظهور دین اسلام است. اما ادبیات ما سرشار از داستانهای عیاری است که حتی به پیش از این دوران بر میگردد. اسکندرنامههای مختلف، دارابنامهها و از همه مهمتر کتاب بینظیر سمک عیار، همه و همه نشانهای از وجود نیروهای عیار پیش از اسلام داشتهاند.
کاربرد
هدف اصلی نینجاها، نفوذ مخفیانه به درون خطوط دشمن و انجام ماموریت خود به هر طیق ممکن است. آنها هم به صورت گروهی و هم بصورت انفرادی به ماموریت میرفتند. عیاران نیز در جنگ همین کار را میکردند. آنها به صورت ناشناس به درون خطوط دشمن نفوذ میکردند و بیشتر به صورت انفرادی در پی انجام یک ماموریت میرفتند. اما برخی مواقع نیز بعنوان پیک مامور مذاکره میشدند. عیاران شهری اما در دوران صلح خود را وقف گرفتن حق مظلوم از ظالم میکردند.
فرهنگ
در فرهنگ نینجا که ترکیبی از عقاید ژنرالهای چینی، راهبان بودائی و فرهنگ خاص ژاپن است. بالا بردن توان بدنی و فکری، انجام ماموریت به هر قیمت، تسلیم نشدن به دشمن و حفظ رازداری بسیار مهم بوده است. معمولا نینجاها زیر نظر اساتیدی درس یاد میگرفتند و به صورت مزدور در اختیار فرمانروایان و فرماندهان قرار میگرفتند. عیاران نیز در جرگههای کوچک و زیر نظر یک استاد کار بلند آموزش میدیدند. اما الزامی نبود که هر عیار در همه چیزها متخصص بشود. در عوض هر عیار روی یک روش یا اسلحه متخصص میشد. برخلاف نینجاها که سربازانی مزدور و اجارهای بودند. عیاران بر اساس آرمان خود میجنگیدند. آنها نیروهای مردمی بودند که بعضی اوقات نیز به کمک حاکمان میرفتند اما هیچگاه پایگاه مردمی خود را از دست ندادند. در صورتی که نینجاها نیروهای منفوری بودند که فرماندهان بزرگ از بکار گیری آنها ننگ داشتند.
خیلی کوتاه، ولی با این حال اشاره خوبی بود. مزدور بودن کلا در نزد قریب به اتفاق افکار جامعه منفوره. چون این قبیل افراد هیچ مرامی ندارن و هرکاری را در قبال قیمتش انجام میدن و فقط همین مزدش براشون مهمه. بر خلافشون پهلوانان و جوانمردان فرهنگ خودمون هستن که سبک زندگیشون کلا متفاوت بوده. اولا که خودشون صاحب شغل و فن و هنر بودن و نیاز مادی به کسی نداشتن. همچنین ورزشکار ب،دن و روحیه پهلوانی در اونها وجود داشت ،مثلا کشتی گیر بودن یا اشنا به دیگر فنون رزم. هرچقدر هم معمولا قدرتمندتر بودن ، متواضعتر و ظلم ستیزتر میشدن. پنهان هم نمیشدن و اصلا حضورشون در سطح جامعه خودش ارامش و امنیت میلورد. صحبت در این باب بسیاره. یادشون گرامی.