مرد عنکوبتى بدون شک یکى از قهرمانان دوران کودکى مرا تشکیل مى‌داد.اگر چه در آن دوران ما سوپر قهرمانان زیادى مثل سوپرمن، سوپر بوى، مرد شش‌میلیون‌دلارى، مرد نامرئى و … را داشتیم، اما من خودم علاقه عجیبى به مرد عنکوبتى داشتم. شاید دلیل این علاقه نزدیک‌تر بودن این قهرمان به ساختارهاى انسانى بود. بخوبى یادم هست که فکر مى‌کردم وقتى بزرگ بشوم خواهم توانست با یک طناب چسب‌ناک کارهاى مرد عنکبوتى را انجام دهم!
بعدها که بزرگتر شدم و عشق کتاب در دلم روشن شد، دنبال کتاب‌هاى کمیک مرد عنکبوتى گشتم ولى چیزى پیدا نکردم. کم‌کم مرد عنکوبتى نیز مثل دیگر قهرمانان دوران کودکى از ذهنم خارج شد. تا اینکه شنیدم فیلم مرد عنکبوتى در حال ساخت است. مشتاقانه به انتظار نشستم اما تقریباً نامید شدم. قهرمان کودکى‌هاى من، مرد عنکبوتى فیلم نبود. هر چند نتوانستم ایرادى از آن بگیرم. شاید هم براى اینکه دوباره قهرمانم را پیدا کنم، باید دوباره به دوران کودکى برگردم!
وقتى چند ماه پیش کتاب مرد عنکوبتى را توى قفسه کتاب‌فروشى‌ها دیدم، بازهم نتوانستم جلوى خودم را بگیرم و کتاب را فورى خریدم. کتاب و فیلم تقریباً بسیار شبیه هم هستند، اما من با مرد عنکبوتى کتاب بسیار راحت‌تر توانستم ارتباط برقرار کنم. شاید براى اینکه زیاد این‌طرف و آن‌طرف نمى‌پرد!
یکى از فصل‌هاى بسیار تاثیر‌گذار در کتاب، که باعث مى‌شود شما از همان ابتدا ارتباط نزدیک‌ترى با قهرمان پیدا کنید، فصل نخست کتاب است که کودکى پیتر (مرد عنکبوتى) را به تصویر مى‌کشد. همچنین مجادله‌هاى درونى پیتر نیز از جمله مواردى بود که فیلم در به تصویر کشیدن آنها مشکل داشت. این مورد در ابتداى کتاب که بیشتر جنبه درون‌گرائى دارد بسیار مشهود‌تر است.
هر چند کتاب نیز به نظر مى‌رسد سانسور شده باشد ولى در هر صورت از فیلمى که از تلویزیون پخش شد سالم‌تر مانده و شما داستان را گم نمى‌کنید!
با توجه به شناسنامه کتاب که سال چاپ آن را ۲۰۰۲ عنوان کرده، به نظر مى‌رسد این کتاب خود اقتباسى از کتاب‌هاى و داستان‌هاى قبلى مرد عنکبوتى باشد. بنابراین من بازهم به آرزوى قبلى خودم که خواندن کتاب‌هاى کمیک مرد عنکبوتى بوده است، نرسیده‌ام!
به مترجم کتاب که در ابتداى آن کتاب را به همه نوجوانان ایرانى تقدیم کرده است، توصیه مى‌کنم اندکى برنامه کودک نگاه کند! چرا؟ به ترجمه متن و زیرنویس مترجم در صفحه ۱۱۴ دقت کنید:
متن: پیتر با تکانى شدید، محکم به دیوار خورد و آنجا آویزان شد، حالتى شبیه به کویوت* بعد از تعقیب، بى‌حاصل فاخته‌ىزمینى** داشت. یا شاید شبیه یکى از آن اسباب‌بازى‌هاى لوکسى بود که مردم با کمک مکش هوا روى شیشه اتومبیلشان نصب مى‌کنند.
زیرنویس:
* گرک چمن‌زار = Cayote: ظاهراً جانورى است که نوعى پرنده فاقد قدرت پرواز را شکار مى‌کند.
** Roadrunner
فکر مى‌کنم دوستان اهل کارتون خودشان منظور نویسنده را بفهمند هر چند منظور مترجم را نفهمند!
نکته دیگر نوشتن مقدمه توسط مترجم است، که اصلاً مقدمه خوبى نیست. بخصوص به یاد داشته باشید که قرار است این کتاب براى نوجوانان کم حوصله امروزى ترجمه شود که کمتر علاقه‌اى به خواندن مقدمه‌اى ۹ صفحه‌اى در مورد نتایج اخلاقى داستان‌هاى علمى‌تخیلى به طور عام و مرد عنکبوتى به طور خاص، دارند. شاید اگر این مقدمه به صورت موخره ارائه بشود بهتر باشد. البته باید یک تجدید نظر کلى نیز در آن بشود.
از چند مورد شبیه این که بگذریم، کار مترجم بد نبوده و امیدوارم شاهد کتاب‌ها و انتخاب‌هاى خوب دیگرى از او باشیم.
چاپ خوب و کم غلط و همچنین استفاده از تصاویر فیلم در لابلاى کتاب از مواردى است که باید به ناشر آن تبریک گفت.
کتاب براى افرادى که فیلم اصلى را دیده‌اند شاید کمى خسته‌کننده باشد. بخصوص که مورد حذف شده زیادى ندارد. اما براى بقیه دوستان مى‌تواند بسیار جذاب باشد، بخصوص براى نوجوانان.
شاد و کتاب‌خوان باشید
نام کتاب: مرد عنکبوتى
نام نویسنده: پیتر دیوید
مترجم: حسین نیّر
ناشر: دنیاى مادر
ویراستار: منصور کیانى
چاپ: اول ۱۳۸۱
شمارگان: ۲۰۰۰ نسخه
شابک: ۷-۰۵-۷۵۶۷-۹۶۴
تعداد صفحه: ۳۸۱ صفحه
__________
پ.ن: این مطلب نخستین بار برای وبلاگ کرم کتاب نوشته شده است.