«دو برج» در واقع قسمت دوم مجموع ارباب حلقه‌ها (یا فرمانروای حلقه‌ها) است و ادامه ماجرای فرودو و یاران حلقه است که در کتاب نخست یعنی «یاران حلقه» آغاز ماجرایشان را شاهد بودیم.
کتاب مانند کتاب نخست از دو بخش تشکیل شده است. در ابتدای کار ماجرای جدا شدن فرودو و سام را به نمایش می‌گذارد و بعد در حالی که شما در اشتیاق شنیدن ماجرای آنها هستید به دیگر اعضای گروه می‌پردازد. در حالی که یاران حلقه به دنبال فرودو هستند، مورد هجوم گروهی از اورک‌ها قرار می‌گیرند، بورومیر در حالی که از کرده خود پشیمان است تا پای جان از دو هابیت باقیمانده یعنی مری و پی‌پین دفاع می‌کند، اما با کشته‌شدن او هابیت‌ها به اسارت گرفته می‌شوند. گروه اورک‌ها قبل از اینکه دیگر یاران برسند، غنایم خود را برداشته و فرار می‌کنند. آراگورن، گیملی دورف و لگولاس الف هم قسم می‌شوند که به یاری یاران اسیرش بروند.
ادامه ماجرای بخش نخست قسمتی به تعقیب پر هیجان این سه به دنبال گروه اورک‌ها می‌پردازد و قسمت‌دیگر به سرنوشت مری و پی‌پین. اورک‌های که آنها را اسیر کرده‌اند از اورک‌های موردور و سرزمین ارباب حلقه‌ها نیستند، بلکه تحت فرمان سارومان جادوگر خیانت‌کاری هستند که در قسمت نخست نیز با به اسارت گرفت گوندولف خاکستری، سعی داشت جلوی مبارزه او را بگیرد. چنین به نظر می‌رسد که او اینبار می‌خواهد بر روی دست اربابش بلند شود و با به دست آوردن حلقه قدرت، ارباب پلیدی بشود. غافل از آنکه یاران او هابیت‌های اشتباهی را به اسارت گرفته‌اند. در میان ماجرای تعقیب، سواران روهان نیز که از دیرباز دشمن موردور و یار گوندور بودند پا جلو می‌گذارند و بدون آنکه بدانند اورک‌ها چه محموله ارزشمندی را حمل می‌کنند به آنها حمله می‌کنند. مری و پی‌پین از این فرصت استفاده می‌کنند و در دل جنگل تاریکی فرار می‌کنند. دست سرنوشت آنها را در این جنگل با موجوداتی آشنا می‌کند که کمک اساسی در نبرد بین خیر و شر به آنها می‌کنند و اینجاست که درک می‌کنید مری و پی‌پین چیزی به جز یک سربار در گروه یاران حلقه بوده‌اند.
از دیگر اتفاقات هیجان‌انگیز این بخش ظاهر شدن مجدد گندولف خاکستری است هر چند حالا دیگر سفیدپوش شده است. شرح آنکه گندالف در دربار روهان چه کرد و چطور پادشاه پیر را از زیر باورهای نادرست خارج کرد و همچنین نبرد پادشاهی روهان و متحدانش در مقابل اورک‌های سارومان و دیگر متحدان ایزنگارد و رسیدن کمک ناگهانی از ناحیه‌ای که فکرش را نمی‌کردند، در کنار ماجراهای شیرین گیملی و لگولاس و دیگر یاران حلقه، ماجرای هیجان‌انگیزی است که حتماً باید بخوانید و لذت ببرید.
اما قسمت دوم کتاب، شرحی بر سفر پر مخاطره فرودو و سام است که به طور ناگهانی با همسفر شدن نفر سومی هم ساده‌تر و هم پر مخاطره‌تر می‌شود. این نفر سوم کسی نیست جز گولوم یا همان کسی که بیبلو بگینز حلقه را نخستین‌بار نزد او پیدا کرد. گولوم به ظاهر نزد فرودو سوگند وفاداری می‌خورد اما در نقشه‌های خیانتکارانه خود بگونه‌ای می‌خواهد ضمن وفادار ماندن به این سوگند، حلقه را از فرودو بگیرد. در کنار این رفتار عجیب، او یار مفیدی برای فرودو می‌باشد، مسلماً اگر کمک او نبود فرودو نمی‌توانست از دروازه‌های بسته سرزمین موردور عبور کند. شرح گذشتن فرودو از باتلاق و برخورد فرودو با برادر بورومیر و فاش شدن راز حلقه، همچنین گذشتن از کنار شهر مورگل و کنام شلوب که گولوم خیانتکارانه آنها را بدان سو کشانده بود خود ماجرای جالبی است که باید بخوانید و لذت ببرید.
در پایان این قسمت سام به گونه عجیب صاحب حلقه قدرت می‌شود، و در حالی که به شدت می‌ترسد گروهی را که اربابش را حمل می‌کند تعقیب می‌نماید. و مسلماً همه کس گمانه‌زنی‌های در مورد نقش اساسی سام در کتاب بعدی دارند، سامی که بعنوان یک خدمت‌کار همراه فرودو به این سفر آمده بود.
دلم نمی‌خواهد بیش از این شرحی بر داستان بنویسم، چون می‌ترسم شما را از لذت خواندن یک داستان خوب محروم کنم. برای همین اینبار به مطلب دیگری می‌پردازم که در این کتاب نسبت به کتاب قبلی وضوح بیشتری دارد، جغرافیای و تاریخ سرزمین میانه.
بدون شک تالکین برای این داستان خود منبع الهام خوبی داشته است. در واقع داستان او ترکیبی از داستان‌های جن و پری و داستان جنگ‌های صلیبی و پهلوانی است که هر سه از محبوب‌ترین گروه‌های داستانی غرب هستند.
جغرافیای سرزمین میانه در واقع بسیار شبیه به اروپا می‌باشد. بیاید نشانه‌های آن را با هم برروی نقشه‌ای که در ابتدای کتاب چاپ شده است ببینیم.
جنگل «سیاه بیشه» که در شرق این سرزمین است و در کتاب «هابیت‌ها» بیلبو و یارانش از آن گذشتند در واقع همان «جنگل سیاهی» است که شرق اروپا را در خود گرفته است.
کوه‌های مه‌آلود در واقع الپ هستند و رشته‌کوهی که گوندور را از سرزمین‌های شمالی جدا می‌کند، نشان از جدائی سرزمین اسپانیا از قاره اروپا می‌دهد.
موردور بدون شک نشان از امپراطوری عثمانی و ترکیه امروز است و از دید نویسنده نیروهای که بعنوان تاریکی مشخص شده‌اند در واقع همان مسلمانان هستند!
در جنوب موردور، هاراد نزدیک است که در واقع خاور نزدیک است. و در جنوب‌تر آن جائی که مردان سیاه و فیل‌ها از آن می‌آیند، در واقع آفریقا قرار دارد!
سرزمین اصلی داستان، سرزمین میانه نامیده می‌شود و شما اگر نگاهی به نقشه‌های امروزی بکنید، هنوز هم اروپا را بعنوان مرکز جهان می‌بینید!
سرزمین غرب که الف‌ها به آن مهاجرت می‌کنند، هر چند نشان از سرزمین غربی اساطیری دارد، اما به نوعی به آمریکا نیز اشاره می‌کند که اروپاییان همواره منتظر رسیدن کمک از آن سمت هستند. در ضمن جائی است که هیچ وقت بدی به آن راه نمی‌یابد! (این یکی زیاد با خصایص آمریکا و سیاست‌های آن نمی‌خورد!)
در شمال جائی که از دیرباز جادوی آنگمار حکم‌فرمائی می‌کرده است، شما می‌توانید نشانه‌های از اسکاندیناوی را بیابید.
مردم روهان که شاید بشود آن را فرانسه نامید، از نژادی شمالی هستند که چشمانی آبی و موهای بور دارند. در حالی مردم گوندور که از دیرباز با موردور در جنگ بوده‌اند، روی سبزه و موهای تیره دارند. همانطور که می‌دانید اسپانیا نیز جزو کشورهای بوده است که از دیرباز با مسلمانان در جنگ بوده است و بدون شک مردمی سبزه رو با موهای سیاه دارد!
ازگیلیات شهر خراب شده، در واقع نشان از امپراطوری فروریخته رومی دارد.
شما نیز اگر دوست‌دارید، می‌توانید در این نقشه بگردید و دیگر مشابهات‌ها را پیدا کنید، بعنوان مثال رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و ….
در مقابل کتاب اول «یاران حلقه» که بیشتر به جنبه‌های اساطیری مانند «پادشاهی با شمشیر شکسته»، شعرهای حماسی و دیگر جزییات اساطیری پرداخته بود، کتاب دوم شرح دو ماجرای پهلوانی است. بخش نخست ماجرای حضور در نبردی بزرگ است که همه خصوصیات یک داستان موفق را دارد. گردآمدن دوستان و دشمنان، آغاز نبرد، محاصره شدن، آغاز شکست و رسیدن کمک و در نهایت پیروزی و جمع‌آوری غنایم و آمده شدن برای نبردی دیگر، در واقع عوامل موفقی هستند که نویسندگان بسیاری در این زمینه آنها را آزموده و جواب گرفته‌اند.
قسمت دوم کتاب، ماجرای تکاورانی است که به دل سرزمین دشمن وارد می‌شوند، برخورد با موانع، یافتن غیر منتظره دوستان، مقابله با خطرهای پیش‌بینی نشده، خیانت و پراکنده‌شدن یاران نیز مانند هر داستان دیگری با پرداخت خوب می‌تواند یک اثر موفق بوجود بیاورد و بدون شک تالکین از این عوامل به خوبی استفاده کرده است.
زیبای کار او به گونه‌ای است که شما ضمن آشنا بودن با تمام این تم‌ها بازهم نمی‌توانید ادامه ماجرا را حدس بزنید، هر چند شاید حدس‌های کلی از پایان ماجرا در ذهن خود داشته باشید.
من که مشتاقانه منتظر کتاب سوم این مجموعه با عنوان «بازگشت پادشاه» هستم و به شما هم توصیه می‌کنم ضمن خواندن دو کتاب قبلی یعنی «یاران حلقه» و «دو برج» در این انتظار با من سهیم باشید.
شاد و کتاب‌خوان باشید
نام کتاب: دو برج
نویسنده: جی.آر.آر تالکین
مترجم: رضا علیزاده
ناشر: انتشارات روزنه
نوبت چاپ: چاپ اول ۱۳۸۱
شمارگان: ۵۰۰۰ نسخه
شابک: ۹-۱۳۹-۳۳۴-۹۶۴
قیمت: ۲۸،۰۰۰ ریال
تعداد صفحه: ۶۸۳ صفحه
___________
پ.ن: این مطلب نخستین بار برای وبلاگ کرم کتاب نوشته شده است.