«ایتالو کالوینو» همیشه من را متعجب می کند. در واقع تنها نویسنده ای است که دیدم در ژانرهای مختلفی کار کرده و در تمام آنها نیز به نوعی دست به ابتکارات بدیع و جالب زده است. کتاب «کمدیهای کیهانی» نیز در واقع مجموعه ای از داستانهای کوتاه است که با توجه به اشاره به بعضی از نکات علمی می توان آنها را جزو ژانر علمی/تخیلی محسوب کرد.
در ابتدای هر داستان پاراگرافی است که به یک موضوع علمی اشاره می کند. این موضوع می تواند از پیدایش جهان هستی، انفجار بزرگ، سرعت نور، ساخت ماده جدید، حرکت اجرام آسمانی حول کهکشان، خلقت جهان، ایجاد جو، وضعیت ماه نسبت به زمین، انقراض دایناسورها، تکامل، پیدایش نور، شکل فضا و حتی شکل صدف حلزون اشاره کرد. اما در واقع در اکثر داستانها یک تراژدی عشق قرار گرفته است و اینکه چرا نام مجموعه را کمدی های کیهانی گذاشتند، شاید به خاطر چند داستان فاقد عنصر عشق موجود در کتاب باشد.
قهرمان تمام داستان موجود یا روحی به نام Qfwfq است که زمانی ما او را می بینیم که در حال تیله بازی با اتم های هیدروژن است و یا کهکشانی درست می کند. زمانی در فضا سقوط می کند و یا زمانی در پریودهای ۲۰۰ میلیون ساله به دور کهکشان می گردد. زمانی به یک دوزیست تبدیل می شود و زمانی دایناسوری منقرض شده است و حتی حلزونی در صدف خود.
عنوان داستانهای این کتاب عبارتند از:
- سالهای نوری
- بازی بی پایان
- علامتی در فضا
- سر چی شرط ببندیم؟
- دایناسورها
- دایی آبزی
- فاصله ماه
- پیدایی روز
- همه چیز در یک نقطه
- بدون رنگها
- شکل فضا
- مارپیچ
شاید بهتر بود مترجم، ویراستار و یا ناشر ترتیب این داستانها را به گونه ای دیگر درست می کرد. چون مثلاً در «سالهای نوری» می خوانیم که Qfwfq بروی سیاره زندگی می کند، اما در «بازی بی پایان» تازه کهکشانها ایجاد می شوند، این درحالی است که «همه چیز در یک نقطه» داستان انفجار بزرگ است! یا مثلاً در «مارپیچ» داستان اولین صدف حلزون را می خوانیم و در «دایی آبزی» داستان آمدن ماهیان به روی زمین و در «دایناسورها» داستان انقراض دایناسورها را می خوانیم. به نظرم اگر ترتیبهای بهتر انتخاب شده بود به نوعی تداوم داستانها بهتر بیان می شد.
اما ایتالو کالوینو در این داستانها هیچ مرزی برای تخیل خودش قائل نشده است و بعضی از داستانها به راستی عجیب و غریب از کار در آمده اند! چیزی بین یک رویا و یک کابوس و من فکر نمی کنم هیچ نویسنده دیگری می توانست اینطور منظورش را بیان کند. مثلاً در داستان شکل فضا، سه نفر را می بینیم Qfwfq ، خانم Ursula H’x و ستوان Fenimore و این سه از ابتدا تا انتها در خلایی بی پایان در مسیری موازی در حال سقوط هستند و در حالی که خانم Ursula H’x بی اعتنا به دو نفر دیگر به خودش می رسد، دو نفر دیگر عاشقانه او را دوست دارند و در تلاشند تا خودی به او نشان بدهند و کالوینو سیزده صفحه در باره این ماجرا داستانسرائی می کند!
اما به نظر من قشنگترین داستان از این مجموعه داستان «دایناسورها» است. که بازهم از زبان Qfwfq اینبار در غالب یک دایناسور منقرض شده گفته می شود. دایناسوری که به میان «تازه ها» آمده است و آنها او را بعنوان یک غریبه می پذیرند و در حالی که نمی دانند او یک دایناسور است، در مورد دایناسورها افسانه سرائی می کنند. زمانی دایناسورها را موجوداتی وحشی نشان می دهند و زمانی حیواناتی عاقل، زمانی آنها احمق هستند و زمانی مغرور. زمانی گذشته را خوب و زمانی وحشتناک نشان می دهند. و در این میان تنها Qfwfq است که می داند دایناسورها چی بوده اند، اما نمی تواند حرفی بزند و پایان عجیب داستان.
در نهایت اینکه این ملقمه رویا ی کابوسگونه را به کسی غیر از یک عاشق «ایتالو کالوینو» نمی توانم توصیه کنم چون فکر کنم برای بقیه فاقد جذابیت لازم باشد، حتی برای علاقه مندان به علمی/تخیلی ها نیز این داستانها بیش از اندازه عشق/فلسفی است! اما فکر کنم برای علاقه مندان به نویسندگی این داستانها موارد جالبی باشند که نشان می دهد چطور می شود با تیله بازی با دوتا اتم هیدروژن ده صفحه داستان نوشت!
شاد و کتاب‌خوان باشید،
کرم کتاب
پ.ن: این کتاب را چند وقت پیش خریدم و تازگی خواندن آن را شروع کردم وسطهای کتاب خواندن بودم که به طور اتفاقی چشمم به کتابهای در انتظار گزارش نویسی افتاد و چی دیدم! بله یک نسخه دیگر از این کتاب را! کی آن را خواندم؟ نمی دانم! موقع خواندن داستانها به نظرم آمد که بعضی از آنها آشنا است . اما فکر می کردم آنها را به صورت داستانهای کوتاه اینجا و آنجا خوانده ام. حقیقتش مدتی است این ترس به جانم افتاده بود که آلزایم می گیرم و همه چیز و همه کس را فراموش می کنم به گونه ای که دیگر حتی خودم هم نباشم! با این وجود دیدم آلزایم حداقل یک حسن دارد و آن این است که می توانم بدون هیچ هزینه ای کلی کتاب قشنگ را بخوانم و همان لذتی را که برای خواندن اولین بار از خواندنشان بردم، دوباره و دوباره تکرار کنم!
پ.ن.۲: توصیه می‌کنم کتاب ویکنت دو نیم شده دیگر اثر ایتالو کالوینو را هم بخوانید.
مطلب دیگری در مورد این کتاب
در مورد نویسنده
نام کتاب: کمدیهای کیهانی
نام اصلی: Les Cosmicomics
نویسنده: ایتالو کالوینو Italo Calvino
مترجم: موگه رازانی
ناشر: نشر کتاب نادر
نوبت چاپ: سوم، پاییز ۱۳۸۷
تعداد صفحه: ۲۰۶ صفحه
شمارگان: ۱۶۵۰ نسخه
قیمت: ۳۰,۰۰۰ ریال
شابک: ۲-۱۵-۷۳۵۹-۹۶۴
از کجا میشه دانلود کرد؟